et dire que pendant des siècles on a qualifié les pires instincts des HUMAINS de "bestialité" !
ils avaient TOUT FAŬ les philosophes !
http://miiraslimake.over-blog.com/article--bestial--38179...
Kiu memoras pri Elian Finbert ? http://eo.wikipedia.org/wiki/Elian-J._Finbert Ĉi sube post la franclingva prezento vi trovos rakonton de lia unua porĉiame stampa sperto kun bestoj.
Oui, qui se souvient de ses émissions à la radio et de ses chronique sur la revue "La Vie des Bêtes" où il racontait de si captivantes, curieuses et émouvantes "plus belles histoires de bêtes"?
20 février, Ste Aimée, aujourd'hui je vais évoquer la figure d'Elian-J Finbert, l'homme des "plus belles histoires de bêtes":
Né en 1899 (il est mort en 1977) dans une famille de juifs francophones en Egypte, où il passa toute sonenfance et sa jeunesse (dans la ville de Minet-el-Gamh), il se consacra à la littérature en commençant par des romans et livres de voyages sur l'Egypte. Il se fit chamelier dans le Sahara, puis berger transhumant dans les Alpes de haute-Provence, et à chaque fois en tira plusieurs livres. Par la suite, il publia toutes sortes de livres et de traductions (proverbes africains, Guide Bleu sur Israël, etc,). Il trouva "sa voie" quand il se mit à écrire des livres sur "les plus belles histoires de bêtes" qui devinrent sa spécialité. et pendant toute une décennie il fut à la radio la voix qui raconte des histoire de bêtes.
J'ai essayé de retrouver la liste de ses livres, en voici une non exhaustive:
- Sous le règne de la licorne et du lion (1925)
- Le batelier du Nil (1928)
- Le Fou de Dieu (1929)
- Le Nil, fleuve du Paradis (1932)
- La vie du chameau, vaisseau du désert (1938)
- La brebis et la vie pastorale (1942)
- Les plus belles histoires de chiens (1953)
- De la fourmi à l'éléphant, les plus belles histoires de bêtes (1953)
- Vies des chiens célèbres (1954)
- Les plus belles histoires de chats
- les plus belles histoires d'oiseaux (1956)
- Histoires de singes
- Comment les bêtes font l'amour ?
- Renard le malaimé (1960)
- Chevaux (1962)
- Les plus belles histoires de singes et d'éléphants (1962)
- Noâra mon amour (1962)
Ces livres ont été écrit dans les années 50, quand l'empreinte des préjugés anthropocentriques et de l'attitude de Descartes là-dessus était encore très forte, et où on n'osait qu'avec moult craintes et tremblements mettre en cause le dogme d'un MUR ESSENTIEL entre l'homme (pardon! l'Homme 
) et les autres animaux, et où reconnaître aux bêtes une forme d'intelligence, et même la capacité de "mentir", et de ruser, et même simplement la conscience d'exister, des passions, des sentiments, aparaissait comme une hérésie 
un insulte à l'absolue dignité de l'Homme (j'ai pas oublié cette fois!), ou était expulsé d'un haussement d'épaule comme manifestations de "sensiblerie" ou d'"anthropomorphisme" naïfs. Aussi on voit tout le long de ces livres Elian Finbert, malgrè le témoignage absolument extraordinaire que représentent ces histoires, timidement, presque en s'excusant, suggérer que les attitudes extraordinairement "humaines" mises en évidences par ces histoires (réelles, il ne s'agit pas du tout de littérature, mais de témoignages vécus par lui-même ou collectés) ne peuvent s'expliquer par le seul "instinct", ce mot magique qui à l'époque était idéologiquement "de rigueur" pour expliquer de A jusqu'à Z le comportement et le psychisme des animaux (non humains 
), alors que si on regarde ces histoire sans préjugés, ça saute aux yeux!
soit dit en passant voici un singe Bonobo qui fait du FEU (du feu, le symbole classique de la naissane de l'humanité !) l'allumant avec une allumette et faisant cuire son diner ! http://www.telegraph.co.uk/news/picturegalleries/howabout...
Quoique tous ces témoignages soient des "histoires" arrivées telle fois de la part de tel animal, et racontés par un tel, et non des expériences scientifiqes en laboratoire (mais comment faire des expériences scintifiques, avec protocole expérimental et tout et tout sur des choses comme ça? impossible ! Doit-on en conséquence les laisser de côté?! à ce compte-là la plus grande partie de capacités humaines devrait être non reconnue scientifiquement! 
), ils constituent une source exceptionnelle et précieuse sur les "pointes" des capacités psychologiques des animaux et mériteraient d'petre étudiés et pris en compte. Comme a dit Rupert Sheldrake "la somme de connaissances acquises par les divers posseseurs de bêtes au sujet du comportement animal est généralement considéré par les scientifiques comme anecdotique et par conséquent non utilisée par la recherche formelle" Mais c'est un tort car c'est perdre un fond considérable de données des plus importantes.
En tous cas je vous recommande, si vous n'en avez pas déjà, d'essayer de vous procurer, chez des marchands de livres anciens, au moins un ou deux de ses livres, vous ne le regeretterez pas! ce sera même dans doute une "révélation".
Son "histoire d'amour" avec les bêtes date de sa plus tendre enfance en Egypte.
Voici son expérience d'enfant, qui peut-être fut son premier contact "d'homme à homme" avec les bêtes, je l'ai lue en français, dans un des ses livres, mais je la donne ici en Espéranto; comme lot de consolation pour ceux qui ne comprendront pas j'ajoute en bas de la page une de ses histoires en français.
Mia amikeco al tiu legend-a birdo kun la elneĝaj per nokto borderitaj flugiloj elvenas el mia infaneco, infaneco parte pasigita en Nilo-valo, kie ĝi travintras.
Ĉar okazis iam, troviĝante sur teraso de nia domo, kien mia pasio pri kajtoj ĉiam min allogis, ke majesta cikonioflugaro pasis super mi, kun streĉitaj koloj, ŝvebaj flugiloj. Kaj jen, unu inter la birdoj subite disiĝas el la bando, implektiĝas, se tiel diri konvenas, en siaj plumoj, turniĝadas en la ĉiel’ kaj, blanka kaj nigra maso, falegas kaj alteriĝas ĉe miaj piedoj. Mi estis kompreneble ektimigata, sed samtempe ekzaltita de tiu aera vidaĵo, kaj de la cikonio, kiu klopodas remeti sin surpiede, kaj finfine sukcesas. Mi tiam forlasis mian kajton, kaj rapidege iris serĉi savhelpon.
Mi jam iom konis tiun birdon, estinte ĝin sekvinta malantaŭ la sobra plugilo aux eĉ plej simpla plugpioĉo de la fellah-o en kampoj, ekkaptanta jen koleopteron, jen larvon, bufon, muson, aŭ marĉbordajn ranojn.
Mi do kunportis hakitan viandon, kaj ĝin donacis al mia bela birdo, kiu okulumis al mi per sia nigra, tiom inteligenta, okulo kvazaŭ pludesegnita de du strekoj el kohl , sed kiu nur post multe da tempo konsentis proksimiĝi. Videble ĝi certe estis vundita, tamen vidis mi neniom da sangospuro. Nia ĝardenisto, spertulo, alveninte, sciigis min, ke cikonioj, pro tiomlonga restado en malsekaj terenoj kaj tiomofta tretado en malprofundaj marĉoj, finfine maljuniĝantaj iĝadas reŭmatismaj, tiel, kiel la homoj. Mi neniam povis kontroli la verecon de tiu diagnozo, sed tiam ĝi sufiĉis al mi kaj mi decidis, kunligiĝi je tiu birdo, flegi ĝin kaj resanigi ĝin.
Ĝi fariĝis la de l’teraso konstanta gasto, kie ĝi senmoviĝadis longajn horojn sur unu piedo, kun pripensa kaj solena mieno, aŭ ĝin primarŝadis ĵetante siajn krurojn antaŭen per larĝaj egalaj paŝoj, dum pririgardante al ĉiel' kun arĉita kolo. Ekde ĝi ekvidadis min, ĝi venadis al mi, kaj mi tristiĝis kaj humiligiĝis pro ne kompreni la sekan kaj ripetan bruon de ĝiaj bekklakadoj, kiuj konjekteble esprimis la intimajn pensojn de ĝia tristiĝinta koro. Por plaĉi al ĝi, mi rezignis flugigi mian roz-kaj-verd-koloran kajton, ĉar tiu ludilo ĝinsimila timigis ĝin.
Mi ofte vizitiris al ĝi, kaj mi estis certa, ke ĝi atendis pri mi ĉiujn tagojn, eĉ pli, je ĉiaj horoj de tago. Ĝi plej facile rekonis miajn paŝojn, kiam mi supreniris la ŝtuparon po du ŝtupoj kune, ĉar mi trovis ĝin tie starante ĉe la pordo alterasa, kun ĝiaj intensrigardaj okuloj, lertaj kaj sagacaj, ĝia svelta flugmaŝina korpo kaj ĝiaj nigrelakitaj flugiloj brilaj kaj bonorde refaldigitaj. Mi opinias, ke longajn momentojn ni pasigis kune apude, kaj iam dormiĝinte, meze la ega varmo, sterniĝanta sur la kahelŝtonoj, mi vekiĝis kun apud mi, flugilojn ŝirme malfalditajn, la cikonio atenta kaj patrineca, rigardadanta al mi kun vartemo, vartemon, kiun mi divenis pro ĝia zorgema mieno.
Mi iradis enkampe serĉi al ĝi lokustojn, kaj ĉe la lagetoj por ĝi rankapti. Kiam mi malĉeestis tro longtempe, ĝi ne malsciis, ke tio estis ĉar mi estis serĉanta ĝian nutron, kaj mi trovis ĝin malsupre de la ŝtuparo, kiun ĝi estis lerninta malsupreniri kaj suprengrimpi per skuaj paŝoj, kaj eĉ antaŭ ol mi estis ĝisvenina surterasen, ĝi jam serĉfosadis en mia flanksako per sia longa akra kaj malmola beko, kiu ekglutis la bestetojn avide.
Okazis tion, kio okazendis, sed tio estis for de mia penso. En mia infanmenso, la cikonio estis por ĉiam ligita al nia domo, kiel feliĉportanta amuleto. Ĝi estis mia amiko tiel, kiel mi estis ĝia amiko. Iun matenon mi trovis la terason malplena. Mi tuj komprenis, ke estinte refortiĝinta, kaj ĝiaj reŭmatismoj for, ĝi estis ekfluginta al ĉiel’.
Tio estis al mi tiel, kiel perfido, kaj ankaŭ estis mia unua aflikto. Vane mi rigardegis al l’lazura ĉielo, kie krozis milvoj, kie turniĝadis la kolombaroj. En la kampoj, surborde de Nilo, ĉe la lagetoj mi restadis longe, kaj gvatis la cikoniojn, sed nenie mi trovis mian, kiun mi estus rekoninta inter mil.
Mi reekludis la kajton, ĝin mi flugigis alten kaj foren pensante, ke eble la birdo ĝin rekonos, kaj revenos, kiel al alkuniĝsigno.
Kaj poste la temposablo fluis, fluadis. Sed la teras’ tamen plu restis mia havenloko, mia plejŝata tereno, kie jam soleco estis mia mistera aliancito, des pli ke, kaŝe kaj obtuze mi atendis, ke la cikonio revenos.
Kaj jen fakte ĝis revenis, en la posta septembro, tempo kiam la fruktkvastoj de niaj daktilarboj en ĝardeno ekmaturiĝadis siajn sukcenkolorajn fruktojn.
En la ŝtupar’ mi aŭdis sistrajn ruladojn, kiujn mi tuj rekonis. Mi impetis. Jen estis ĝi. Ĝi ne estis forgesinta min, ĝi plu aspektis kia ekstempe solena maljuna malvulgara sinjorino, kaj ĝi ekgrakadis milde tirante la kolon malantaŭen kaj antaŭen, dum malfaldigante siajn ravajn ĉefplumojn. Parolis ĝi al mi, flustris al mi, se tiel diri konvenas, pri aferoj de nur ĝi kompreneblaj. Kaj jen kiam mi al teraso atingis, mirigita mi ekestis : ĝi estis superŝutita per cikonioj! kiuj ekvidinte min leviĝis fluge malalten, kaj poste remetiĝis ĉien, silentaj, flugilojn ekpretajn, timantaj kaj samtempe fidaj, ĉiuj ope salutantaj per turniĝoj de l’longaj koloj, laŭmaniere de koranaj deklamistoj.
Mi, infano, vivantis legendon, legendon iĝintan realaĵon. Fabelmondo eksturmintis mian vivon. Estis tia kia inicia sakramento.
Mi sciis, ke tamen tio daŭri ne povis, ke tiu unika momento estis dia favoro. Ekestis en la aro de nigraj kaj blankaj plumoj ordonvorto, kiu flugis de bird’al birdo. Kaj subite tumulto flugila kaj makzela ekaŭdiĝis. Mi estis surdigita. Mi vidis sinlevi la altaj purpurgantitaj kruroj, kiuj surfaldiĝis dummomente sub la vostoj tiel, kiel la suriĝ-ekipaĵo de aviadiloj, poste fariĝis pendantaj, kaj jen la amaso alten flugimpetis, vojiris cirklojn, ŝvebis, malkovrinte la sorigantajn aerfluojn, kaj malaperis el vido en la egipta diamante malmola helego.
Kompreneble, mia cikoniio sekvis la aron, sed dum tempeto, pli forpasema ol fulmo, en mia kredama fidema animo, mi kredis, ke ĝi revenintis por neniam plu min forlasi. Kaj plus la una ĉagreno, kiu min alvenis el ĝi, aldoniĝis dua pli dolora. Dume la fakto, ke la preterpasanta birdo memorintis min kaj nian hejmon, kie mi estis ĝin akceptinta, nutrinta, fleginta, por kies zorgo mi estis oferinta mian sveltan kajton, igis min ĝin respektegi.
Tri sinsekvajn jarojn ĝi revenis, kunportante min mesaĝon de sia amikeco, ĉiufoje en la tempo, kiam turtoj vokadis supre de l’daktilujoj niaĝardenaj, meze la ruĝajn grapojn da mielecaj fruktoj.
Poste ankaŭ mi obeis migradojn de mia destino, je iroj kaj returnoj misteraj tra la mondo.
Sed mia penso plu konservas stampon de la paso de l’stilzobirdo en mia infanvivo, tiu infano, kiun mi neniam ĉesis esti, iom flugila, iom grunda, portante en mi la hieroglifan signifon de cikonio, kies senco estas « kompato ».
Elian-J. FINBERT (« La plej belaj okazaĵoj pri birdoj » 1957)
Un jars s’était tellement attaché aux membres de la famille du fermier à qui il appartenait qu’il allait à leur rencontre du plus loin qu’il les apercevait, en leur témoignant force marques d’affection.
De par les sentiments qu’il montrait aux humains, le volatile était devenu le proscrit de sa tribu. Vivant séparé de ses congénères, ceux-ci finirent par le bannir. Chaque fois qu’il s’aventurait à faire quelques avances aux oies, celles-ci le dédaignaient et le chassaient. On le voyait souvent, après ces rebuffades, venir chez ses amis, les humains, cherchant à se consoler en posant sa tête sur leurs genoux comme pour quémander leur sympathie.
Il finit, cependant, par se trouver une compagne de son espèce, une vieille oie qui commençait à perdre la vue et que ses compagnes délaissaient.
Le jars la prit sous sa protection et s’en fit le gardien. Lorsqu’il jugeait convenable qu’elle prît un bain, il saisissait doucement son cou dans son bec et la conduisait ainsi, quelquefois assez loin, jusqu’au bord d’une mare. Une fois son amie lancée et ramant, il la suivait partout, nageait à ses côtés et lui faisait éviter les endroits dangereux, en la maintenant par le cou dans la bonne direction. Puis, lorsque la promenade avait assez duré, il choisissait un atterrissage commode et, de nouveau, la guidait comme auparavant, le cou délicatement pris dans son bec.
Quand elle avait des oisons, le jars les conduisait fièrement au bord de l’eau, et si l’un d’eux s’empêtrait dans un trou de vase, il lui passait doucement le bec sous le corps et le ramenait à la surface.
(c'est comme ça que ça se passe souvent aussi dans la société des hommes vous ne trouvez pas ?
Imprimer