rimleteroj

Une leçon d'humanisme

 

Dum la jaro 1953 (...) du "gigantoj" de la Esperanta literaturo, William Auld kaj Marjorie
 Boulton dialogis, disputis perpoŝte sed ĉefe per poemoj, rondeloj pli precize
(provu ! legu !  rondelo, tiu olda franca poemformo de la 15-a jarcento estas poemformo genia ! agrabla, defia,  sprita, utila per sia skemo de versoj ripetitaj, legu da, vi vidos, poste vi ne plu povos malhavi ilin ! estas ebriiga kiel bona vino !).
Kaj el tiuj dekoj (dekoj ! ĉiu respondanta al la antaŭa !) da poemoj mi metos  ĉi-tie nur du, en
 kiuj vi povos vidi la malsamajn temperamentoj de la du verkistoj: la amara cinismo de Auld, la
 milda, humila sed neniamcedanta humanismo de Boulton, kaj ĉi-tie Boulton pravas, mi
 opinias, kontraŭ la "poeto Virtuozo":

(Durant l'année 1953 deux géants de la littérature en Espéranto, William Auld et Marjorie Boulton ont
 dialogué, ont débattu par lettre mais surtout sous forme de poèmes ! des rondeaux plus précisément (le  rondeau, cette ancienne forme poétique française née au  XVè siècle est simplement géniale, un vrai
 délice ! son schéma de vers répétés est à la fois un défi et une aide à la pensée et à la poésie, essayez,
 lisez-en, vous ne pourrez plus vous en passer !)
Et de ces dizaines de rondeaux (hé oui! on peut exprimer sa pensée en Espéranto, et même débattre de  grands thèmes philosophiques, et même le faire en vers - envers et contre tous ! ) qu'ils ont écrit j'en  présenterai ici deux où ils se répondent.  Et je crois que c'est Marjorie (celle, l'humoriste, la prof de  littérature, la grande amoureuse, dont je vous ai déjà fait lire plusieurs poèmes) avec son humanisme
 modeste mais indomptable qui a raison contre l'amer cynisme (un tantinet influencé par le puritanisme
 manichéen du protestantisme anglo-saxon d'ailleurs, soit dit en passant ...) de Auld)


Do jen Auld:

Rimletero XXIX

Nin regas fine apetitoj,
instinktoj kaj similaj pestoj,
ĉar ni finfine estas bestoj --
eĉ pli malbone: parazitoj.

Ho, tio estas simple mitoj,
kio stimulas al protestoj:
"Nin regas, fi ! ne apetitoj,
instinktoj kaj similaj pestoj !"

Ni babilaĉas pri spiritoj,
ni pozas kun patosaj gestoj,
kaj pave baŭmas niaj krestoj;
sed malgraŭ tiaj hipokritoj

nin regas fine apetitoj.

aperis en la nica literatura revuo, 3/2 p. 77


al tio respondas Marjorie:

Rimletero XXX

Sed apetito povas esti
la sola paradiz' surtera,
kvankam ne nuba kaj etera --
pri tio povas mi atesti.

Bestoj, ni devas iom besti;
ne estas hom' spirit' aera,
sed apetito povas esti
la sola paradiz' surtera.

Pastro ne povas trafe gesti
minace pri la flam' infera.
Ne estas, en la mond' sufera,
multo, por nin lumege vesti --

sed apetito povas esti.

aperis en la nica literatura revuo, 3/2 p. 7

 

en français:

 

Mais les appetits peuvent être
Le seul Paradis sur cette terre
Quoique ni nuageux ni éthéré
Oui je peux vous l'attester.

Si nous sommes des bêtes, eh bien conduisons-nous en bêtes;

l'homme n'est pas un esprit aérien,

 Mais les appetits peuvent être
Le seul Paradis sur cette terre.
Le prêtre a tort avec ses grands gestes
Menaçants de la flamme infernale.
Il n'y a dans ce monde de souffrance
Pas grand chose pour nous être un vêtement de lumière
Mais les appetits peuvent l'être.

Kia bela leciono pri filozofio, kaj pri versfarado! (kaj pri Esperanto!)


 


(kompreneble indas legi la tuton - ( aux aĉeti la libron! ) - kaj unue la  n° 31 kie Auld
"en rajoute" kaj diras en poemo ege "aktuala" (kvankam tiu estis skribita tridek jaroj antaŭ la
 "deep ecology") ke homaro estas "tuberkulozo de la Ter'" eble forigonta per ia kosma
 naturakuracisto, al kio Marjorie respondas al la cinika poeto-virtuozo, nu, legu mem!

(et les deux rondeaux qui suivent les 31 et 32, si on devait les traduire en français on pourrait peut-être
  remplacer les jeux de mots intraduisibles par un autre et faire dire à Marjorie que l'humanité n'est pas
 seulement une cirrhose de la planète mais plutôt six roses!)