Pri Esperanto 9

jen pliaj tradukoj interesaj kaj utilaj :

ion aŭ alian	une chose ou une autre
internaĵo	entrailles
Internacia Mon-Fonduso	Fond Monétaire International
interesokaramboloj	conflits d’interêts
interfrapetadis	claquaient (dents)
interfrapiĝi kunfrapiĝi	Claquer; se heurter, se tamponner
interŝanĝejo	"lieu d’échanges"
ja neniomas la gravaĉo	on en a rien à foutre
kalkano	empattement
kalsonŝtrumpoj ŝtrumpkalsono ŝtrumpopantalono	collants
kaluso	cal (fracture)
kampeto	case (d'une grille,d'un jeu, etc)
kano	canne de provence, sc. Arundo
kap-al-voste	sur la tête
karteto	étiquette
kaŝloĝantoj	squatters
kaŝmerkato	marché noir
keltombo	caveau
la kieo	la location, etc
kiom	dans la mesure où
kiujn komunigas ***	qu’unissent ***
klaraninoj	clarisses
klavumadi	pianoter
kompatveke	pitoyablement
komuna prudento	bon sens
konektingo	une prise
konfuziĝemo	timidité
konstato-protokolo	un constat
kornbulko	croissant
krampoj	ondaj krampoj = parenthèses; kvadrataj k. [ ]; kunigaj k.{ }; angulaj k. = < >
kromaltarejo	chapelle (à l'intérieur d'une église)
kuirforno	cuisinière
KUNKD	CNUCED (angle UNCTAD)
kuntiris lin	le « traînait » avec lui
kuratoro, kuratora asocio, kuratoreco	tutelle, etc
kurobendo	la chaîne (travail à la)
kuŝoseĝo	chaise-longue
la desupra klasbatalo	la lutte des classes (celle que pratiquent les classes supérieures dans le but d'augmenter ou de reconquérir leurs avantages !) donc celle venant d'en bas sera la desuba klasbatalo
"la jaroj de eknomia belvetero"	« les 30 glorieuses »

kaj atendoj, atendoj

Jen du faktoj, kiuj okazis en la jaroj 1950-aj: unu en Italio, la alia en tiam franca Gvineo.

En urbeto de l’itala kvazaŭinsulo, hundo iradis ĉiuvespere samhore ĉe la buŝaltejo, esperante, male je ĉia espereblo, vidi elveturantan sian mastron….. kiu estis mortigita dum la lastfinita 2-a Mondmilito. Tion li faris dum kelkdek jaroj.
La fakton raportis ĉiuj la tiamaj gazetoj.

kaj

 

La Hundo en Konakrio

Ŝipojn atendadis la Konakri-a hundo. Neniu scias pri ĝia nomo, nek nomon de l’mastro, kiu, finiĝintan sian kontrakton, forlasis sian hundon por reiri Francion. De tiam la hundo ne forlasis la havenon, kie ĝi estis fariĝinta iom fama. Vivante, same kiel ŝia itala kolego, per la publika donemo, ĝi same pasigis la li restantajn vivjarojn atendante la revenon de la sendankulo.

Tuj kiam pasaĝerŝipo aŭ varoŝipo estis anoncita, ĝi alkuradis kaj salutis ĝin per siaj bojoj. Iom da tempo poste, lokita piede de la elŝipejo, tremetante per senpacienco kaj ĝojo, baldaŭ elrevigotaj, ĝi flaradis unu post la alia la pasaĝerojn, ĝi fiksdirektis al ili sian angoran rigardon, persvadita, ke ĝi finfine vidos ekaperi tiun, kiu estis perfidinta ĝin, kaj al kiu ĝi estis jam pardoninta.

 

la situation mondiale actuelle : l'aliénation - La leciono de la Pafklik'

v
 KATAKANA (LA Pafklik ‘)

Ataku mi vian lingvon tiom,
Kiom vi kreu novan skriban manieron
Kaj eniru mi al via kulturo
Kaj enmetu dolĉe mian diktaturon
Mi zorgu bone pri via sekuro,
Do zorgu klopode pri mia ekonomio
Staros nur apud vi unu futuro,
Via destino ligita al mia ŝnuro
Ne batalu, jam de longe vi iĝis venkita
Via tuta hejmo jam iĝis fremdigita
Ŝanĝu viajn kutimojn, forlasu tradiciojn
Mi enas vian lingvon, mi enas vian vivon.
Katakana, truda kaj kontrolanta
Komprenigas ke popolo via iĝas varilo mia
Ja vi komprenu, daŭrigu obeemon
Studu kaj apogu mian sistemon

Ne plu da auntaŭjuĝo rikana
Car ja mia parolo rekta kaj ĉikana
Ŝiras agite kiel vek’ vulkana
Rompas socion kun atako uragana

Ĉu vi komprenas ne pri ĉi ĉio temas ?
Kaj maljunaj memoroj ja ŝimas
Kion ni lernu dum infana edukado ?
Ĉu gepatran scion, ĉu virtualan instruadon ?
Junecon pli facilas manipuli
Nure mono nun povas ilin stimuli
Oni ĉesu idioti kaj oni vidu
Ke nuntempaj kulturoj ekzistas ne plu
Ekzistas nur en la kapoj de la popoloj
Malaperis agoj, nur restas paroloj
Kaj amaso da varoj iĝas la konsoloj
La laŭdira socio trudas al ni rolojn
Nenion signifas la honoro
Inter homoj, kiuj robotas pro laboro
Nenian respekton havu kapitalismo
Certe ne kredu feliĉon el materialismo
Aŭ tuj anstataŭigos de katakanaj
Viaj revoj kaj spertoj akiraj
Al popolamasa pensa maniero,
Kiu daŭre staras sur iluzia fiero
Forgesu juĝon de la amaso groteska
Kaj lasu vian kritik-kapablon kreska
Antaŭvidi futuron, imagu naturon
Vi ne rajtas erari, kiel eblas ripari ?

Ne plu da antaŭjuĝo rikana
Ĉar ja mia parolo rekta kaj ĉikana
Antaŭvidu futuron, Imagu naturon
Vi ne rajtas erari, vi ne povas fuĝi.

(por aŭskulti ĝin kun la muziko, aĉetu la diskon, ne estas alia rimedo, ĝi ne estas sur la reto.)

pour les non espérantistes, voici un essai de traduction en français :

Allez ! je vais attaquer votre langue, tellement que vous allez devoir créer une nouvelle façon d’écrire, et je vais entrer dans votre culture pour introduire doucement ma dictature. Il faut que je veille bien à votre sécurité, alors décarcassez-vous bien pour mon économie. Il n’y aura devant vous plus qu’un seul avenir : votre destin lié à ma laisse. Ne luttez pas, ça fait longtemps que vous êtes déjà vaincus. Votre foyer tout entier est devenu étranger, changez vos coutumes, abandonnez vos traditions, je pénètre dans votre langue, je pénètre dans votre vie. Katakana s’impose et contrôle, fait comprendre que votre peuple est devenu ma marchandise. Oui il faut que vous compreniez, continuez à être bien soumis, étudiez et soutenez mon système.
Plus de préjugé, fini de ricaner. Car mon discours direct et mon harcèlement déchire et agite le peuple comme un volcan, détruit la société comme l’attaque d’un ouragan.
Comprenez-vous de quoi tout cela s’agit ? Et les vieux souvenirs sont tout moisis.
Que devons-nous apprendre durant notre enfance ? Le savoir de nos parents ou un enseignement virtuel ?
La jeunesse est plus facile de manipuler. Il n’y a que l’argent qui puisse les stimuler. Arrêtez d’être idiots et voyez que les cultures de maintenant n’existent plus, elles existent seulement dans les têtes des peuples, les actes ont disparus, il ne reste que des paroles, et une masse de marchandises deviennent la consolation. Cette prétendue société nous impose des rôles. L’honneur ne signifie plus rien entre les hommes, qui deviennent des robots à cause du travail. Le capitalisme ne mérite aucun respect. Ne croyez certainement pas obtenir le bonheur par le matérialisme, et vos rêves et l’expérience que vous avez acquise seront remplacés par la pensée de la masse, qui toujours se base sur une fierté illusoire. Oubliez le jugement de la masse grotesque, et laisser grandir votre esprit critique, prévoyez l’avenir, imaginez la nature, vous n’avez pas le droit à l’erreur, comment peut-on réparer ?
Plus de préjugés, fini d'ricaner.
Car mon discours direct et mon harcèlement doit prévoir l’avenir, doit imaginer la nature ; vous n’avez pas droit à l’erreur, vous ne pouvez pas vous enfuir.

La Pafklik' ekskluzivece - Varsovia Vento

« Mi ne ŝatas ruliĝi kun vi ne ne ne
en la herbo ridante ne ne ne»

he ! De toutes façons de nos jours il n'y a plus personne qui se roule dans l'herbe ! Il y a 40 ans il y avait encore des enfants qui faisaient ça, dans les Vosges en pente  (de nos jours on le leur interdirait formellement – et on retirerait les enfants de la garde de leurs parents si ceux-ci leur laissaient un jour faire ça - « pour des raisons de sécurité ») Mais maintenant ça n'existe plus jamais, et des adultes encore moins. Le goût de la vie est bien mort et enterré chez les gens. Jamais au grand jamais il ne viendrait à l'idée de personne de faire ça, et quelqu'un à qui viendrait l'idée ne le ferait jamais, par peur.

al mia filineto

Al mia filineto

 

Vi ja forpasis

kaj mi kun peno trapasis

la barieron de l'tempo.

Mi triste ploras,

ĉar via korpo...

sub blanka ŝtono

ripozas.

Aŭdas mi kiel la morto furoras,

kaj ekde nun mi tre solas

kaj sur la grunda tombejo

kie regas nur mistero

mi vin memoras

kaj per senlimaj larmetoj

mi malsekigas la teron

kie burĝonoj ekfloras.

 

 

Arquillos 24-10-14

Pri Esperanto 8

Bon, emière chose avant toute autre : puisque la wikipédia n'existe plus, et la esperanta vikipedio malaperis tutsame.

Il faudra recréer une telle encyclopédie de toutes pièces depuis le début pour ramplacer son ignoble disparition.

On pourra commencer par un article dont je sais qu'il manquait sur la Vikipedio avant sa totale disparition, l'article, lié au français Montaison (botanique):

tigiĝo:

stadio en evoluado de poacoj
plilongigxo de la interspaco inter nodojn plilongigo de la tigo al reproduktada procezo

[fr:Montaison (botanique)] 

quelqu'un a-til le courage de se mettre à ecréer une vikipedio en esperanto, vu que tout l'immense travail de milliers de contributeurs depuis 2001 à la esperanta Vikipedio fariĝis nun nulo !! et du travail vain perdu mantenant dans le néent (essayez de regarder le moindre article de la moindr wikipédia, autant celle française que l'Esperanto, ele sont toutes vides !!!!!! totalement vides !!!! il n'y a plus RIEN !!!! plus aucun moyen de voir aucun article Je ne sais pas à quoi c'est du qu's'est il passé entre eux ? une censure US (les serveurs sont en Floride) quelque'un sait-il à quoi est du cette infâme destruction et censure ? 

 

Ekzemplo de teksto de LL Zamenhof :

 "Mi efektive intencis silenti en la daŭro de unu jaro. Sed de l'tago, kiam eliris mia libreto, mi komencis ricevi multon da leteroj kun demandoj kaj kun petoj rapidigi l'aferon. Respondi je ĉiu letero aparte estis al mi ne eble, kaj tial mi decidis respodndi publike je ĉiuj demandoj."

Do, kiel vi vidas, Zamenhof mem tute ne limigis la uzon de elizioj de la artikolo je ia mi ne scias kia « poezia » uzo kaj stilo, kaj uzis ĝin tute kutime laŭ la fluo de la plumo.

Qu'on se le dise !

 

PS : du aliaj komentoj post legado de la nun furora libro "Zamenhof-Strato"

Paĝo 221 :
« Tamen progresoj de la medicino (kuracarto) ne sufiĉos »
- jes ! Tio ŝanĝas nenion je nia kondiĉo, nek al la gravo kaj valoro de la demando pri la morto, nek al la « Veto de Paskalo » ( http://miiraslimake.over-blog.com/article-31705136.html ), la problemo restas tute sama.

Paĝo 222 :
« Antaŭ niaj okuloj la mondo konvertiĝas en tutgloban vilaĝon » ouais ! qui boit partout du Coca-Cola, et dont tous les déportés portent des « jean's ».....

morto

 Vladimir VYSOCKIJ: Li el batal’ ne revenis (trad. A. Averbuĥ, N. Lozgaĉev)

Kial ĉio ŝanĝiĝis? Ja same, en ver’,

la ĉielo en sor’ ekserenis,

samas akvo, arbaro, kaj samas aer’,

nur li el batal’ ne revenis.

 

Kiu pravis el ni? – Ne divenos mi nun,

En disputoj mi lin ne komprenis

Ni eksentis la mankon pro l’ misa fortun’:

kiam li el batal’ ne revenis.

 

Li maltrafe silentis kaj kantis sen ritm’,

ĉiam li sinaltrude min ĝenis,

li malhelpis dum dorm’, frue vekis li min,

tamen jen – el batal’ ne revenis.

 

Lasu trakti ni lin, tio estas neni’.

Estis du ni, mi tion komprenis.

Kvazaŭ vent’ lignofajron estingus ĉe mi,

kiam li el batal’ ne revenis.

 

La printemp’ bonaŭgure freŝigas per vent’,

mi erare apuda lin prenis:

„Donu fumi, amik’, - sed responde – silent’...

La amik’ el batal’ ne revenis.

 

La mortintoj ne lasos nin solaj en plag’,

la falintoj por ni – sentineloj…

La ĉielon reflektas arbar’ kiel lag’

bluaj arboj similas al veloj.

Loko en terkabano sufiĉis por ni,

kaj la tempo por ambaŭ ni penis…

Ĉio nun por mi sola, sed ŝajnas al mi,

ke mi mem el batal ne revenis.

 

Vladimir Vysockij: La birdo GAMAJUN Sverdlovsk, Sezonoj, 1989, paĝo 23-24.

kaj fek al iper merda nity merda comercstalina ejo

En la verda Ĉampanio

(sur l'air de Hey sokoly - Jomo Hej la nizoj - chant traditionnel ukrainien Hey Sokoly)

Trista, trista ĉiam mi estos

Pro vi, kiu neniam plu estos

En la verda Ĉampanio,

Kie korkrevas mia memoro.



Hej, hej, vi la gruoj,

Ne tiom flugu super la arboj.

Sonu, sonu, sonorilo,

En la vesper’ sonu, sonu nun. bis



Ŝi do restas sola kaj cindra,

Kompatinda vivuleto mia.

En la verda Ĉampanio

Malplenas hejmeca movdomo.



Hej, hej, vi la gruoj,

Ne tiom flugu super la arboj.

Sonu, sonu, sonorilo,

En la vesper’ sonu, sonu nun. bis



Se mi mortus, ĉu mi kun ŝi irus ?

Ŝin brakumi ĉu mi tie povus ?

Kiel en verda Ĉampanio,

Kie estis duopa feliĉo




Hej, hej, vi la gruoj,

Ne tiom voku super la arboj.

Sonorilo, neniam sonu,

Se por ni vi ne sonus plu.



Hej, hej, vi la gruoj,

Ne tiom voku super la arboj.

Sonorilo, neniam sonu,

Nur por mi vi sonu plu.







( Roland Platteau )

(10/6/2002)

l'horreur qu'est la vie

Maja vespero.
Floras floroj kaj arboj
Mielodoro.

En la aero
Promes' de amoro
Dolĉa odoro.

Dolĉa odoro.
Kiu pensus nun pri mort'?
Belas la mondo.

Jen ĉe la vojorando
Mortanta kuŝas kato.

 

Erzsebet Tuboly

ma réponse c'est ça

Mi ŝatus trovi vorton

vorton simplan

vorton ĉionenhavan

vorton kiun vi

— kaj ĉiuj aliaj —

tuj komprenus

kaj ekĝojus pro ĝi

Mi ŝatus trovi vorton

kiu alportus ģ̂ojon en vian koron

kanton al via orelo

ridon sur vian vizaģ̂on

Mi ŝatus trovi vorton

vorton simplan kaj ĉionenhavan

 

 

« rericevi » !